Zadzwoń do nas (+48) 781 006 800 lub napisz: kontakt@whitecom.com.pl

Szukasz szkolenia?

Kierownik projektu

Najbliższe szkolenia

Obecnie znajdujesz się w:

Stopka

Aktualności

Informacje o firmie

Jesteśmy firmą koncentrującą się na specyficznych potrzebach naszych klientów. Naszym priorytetem jest wybór jak najlepszych rozwiązań zapewniających podniesienie efektywności działania organizacji klienta.

Firma WHITECOM Sp. z o. o. korzysta z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju 2.0.

Więcej informacji

Aktualności

Galaktyka certyfikacji Agile

2015-08-27

Trwającej od niemal dwóch dekad inflacji magistrów, w ostatnich latach zaczęła towarzyszyć inflacja certyfikacji zawodowych. Na całym świecie rosną jak grzyby po deszczu nowe programy oraz organizacje certyfikujące. W dużej części zjawisko to zawdzięczamy szerokiej dostępności technologii internetowych, takich jak LMS (Learning Management Systems), dzięki którym próg wejścia na rynek usług certyfikacyjnych znacząco obniżył się na przestrzeni lat. Z drugiej strony szybki rozwój tych usług wywołany został przez wciąż rosnące zapotrzebowanie na certyfikaty ze strony aktywnych zawodowo osób, chcących wyróżniać się na rynku pracy. Obserwując ten rozkwit na przestrzeni ostatnich lat można wyciągnąć wnioski, że niektóre systemy certyfikacyjne należy postrzegać mniej jako rzetelną edukację i potwierdzenie kompetencji posiadaczy certyfikatów, a coraz bardziej, niestety, jako okazję do łatwego zdobycia dobrze brzmiącego tytułu. W skrajnych przypadkach stanowią wręcz absolutną podstawę egzystencji niektórych instytucji certyfikujących czy firm szkoleniowych. Nie ma w tym nic złego, można wręcz rzec jakie realia taki rynek. Jednak powinniśmy poruszać się w nim świadomie, aby dokonywać właściwych wyborów.

W przypadku certyfikacji w obszarze Agile sytuacja wygląda podobnie. Agile to filozofia, styl pracy, interpretowany przez szereg różnych organizacji, metod i frameworków: Scrum, DAD, LeSS, SAFe, DSDM, AgilePM, AgilePgM, żeby wymienić tylko kilka najbardziej znanych. Do tego dochodzą praktyki/techniki zgodne z filozofią Agile takie jak: KanBan, Lean IT czy DevOps. Mnogość i różnorodność certyfikacji stale rośnie, a wraz z nią piętrzą się wątpliwości i powstają dyskusje na temat ich wartości merytorycznej oraz biznesowej.

Scrum

Mimo szerokiej promocji i rozpoznawalności, Scrum przez wielu jest błędnie identyfikowany jako „metodyka zarządzania projektami” czy wręcz synonim słowa Agile. Certyfikacji z frameworka Scrum jest więcej niż jakichkolwiek innych z obszaru Agile. Bezdyskusyjnie największą rozpoznawalnością na rynku cieszą się organizacje Scrum.org oraz Scrum Alliance. Jedną z głównych przyczyn tego stanu jest fakt, że zostały założone przez twórców Scruma, a rozłam między nimi stał się sprawą szeroko znaną i komentowaną. Dwie najbardziej popularne certyfikacje Scrum to Professional Scrum Master poziom 1 (PSM I, Scrum.org), oraz Certified ScrumMaster (CSM, Scrum Alliance), między którymi istnieje bardzo duża rozbieżność w poziomie trudności. O ile PSM I wymaga zrozumienia logiki oraz bardzo dogłębnego poznania Scruma, tak aby rozumieć dlaczego i w jaki sposób Scrum działa, to CSM skupia się jedynie na samej teorii i nawet pasywna obecność na szkoleniu CSM (która jest niestety wymagana) wystarczy, aby bezstresowo zdać egzamin przy pierwszym podejściu. Choć merytorycznie obie certyfikacje znacząco się różnią, wydaje się, że ich uznanie na polskim rynku jest niemal identyczne.

Z mojego doświadczenia oraz indywidualnych rozmów z osobami, które zdały egzamin PSM I, wynika, że znacząca liczba osób przygotowuje się do egzaminu samodzielnie, do czego również sam gorąco zachęcam. Poziom trudności egzaminu można określić jako średni lub średnio trudny. Zakres wymaganej wiedzy to bardzo dogłębne zrozumienie na poziomie teoretycznym (ale nie wyuczenie się) zasad Scruma zawartych w oficjalnym The Scrum Guide (www.scrumguides.org). Certyfikacja PSM I nie wymaga żadnego doświadczenia praktycznego, nie musimy więc wysyłać naszego CV czy listy projektów prowadzonych według Scrum.

Scrum.org ma również coraz mniej wymagający egzamin dla Właścicieli Produktów (ang. Product Owner). Przygotowując się do egzaminu PSPO I, oprócz wielokrotnego (10+) wykonania darmowego testu Scrum Open, który sprawdzi nasze podstawy, wymagane również na egzaminie PSPO I, warto także perfekcyjnie opanować Burndown Charts, Evidence Based Measures oraz artykuł „The New New Product Owner”.

DSDM Consortium

W Wielkiej Brytanii organizacją popularyzującą już od ponad 20 lat zwinne zarządzanie jest DSDM Consortium. Konsorcjum oferuje certyfikacje z trzech metod: Dynamic Systems Development Method (DSDM), Agile Project Management (AgilePM) oraz Agile Programme Management (AgilePgM). Niektóre certyfikacje są oferowane bezpośrednio przez konsorcjum (takie jak DSDM Advanced Practitioner, DSDM Trainer, DSDM Coach, DSDM Consultant), a niektóre we współpracy z firmą APMG-International (AgilePM, AgilePgM, a za kilka miesięcy dostępny będzie AgileBA – Agile Business Analysis). Egzaminy oferowane bezpośrednio przez DSDM są stosunkowo mało znane, natomiast certyfikacje oferowane przy współpracy z APMG cieszą się sporą popularnością. Według danych ze stycznia 2015 r. liczba osób certyfikowanych z AgilePM na świecie przekroczyła 20 000 osób, przy czym Polska jest trzecim krajem pod względem liczby zdanych egzaminów. Dzieje się tak dlatego, że AgilePM jeszcze do niedawna był jedyną „zwinną” (obecnie są dwie) certyfikacją oferowaną przez APMG, w gronie ponad 50 produktów tej organizacji. Renoma APMG powstała w dużej mierze dzięki certyfikacjom typu PRINCE2 (ponad 1 mln egzaminów) oraz ITIL (blisko 1,5 mln), co, wraz globalną obecnością APMG na rynku, znacznie ułatwiło organizacji promocję metody AgilePM na świecie. Biorąc pod uwagę, że certyfikacja AgilePM obecna jest od pięciu lat na przetartym marketingowo rynku, jest to całkiem dobry wynik.

Najbardziej popularnym produktem konsorcjum jest więc metoda AgilePM. Egzaminy AgilePM podzielone są na dwa poziomy: Foundation (zdawalność w Polsce na poziomie ponad 98%) oraz Practitioner (zdawalność ponad 90%). Są one pod względem formy wręcz identyczne jak egzaminy PRINCE2. Oznacza to, że pod względem trudności, podobnie jak w przypadku PRINCE2, można je zaklasyfikować jako bardzo łatwe (Foundation) oraz średnie (Practitioner). Przykładowy, oficjalny (czyli zgodny z formą i rodzajem pytań) egzamin AgilePM jest dostępny pod adresem: www.apmg-exams.com

Ucząc się do egzaminu warto pamiętać o zmianach i kolejnych wersjach metody AgilePM. W momencie pisania tego artykułu APMG wdraża zmiany w systemie certyfikacji i planuje oparcie go na najnowszej wersji AgilePM v 2.0 (obecnie egzaminy oparte są wciąż na starszej wersji 1.2). Merytoryczną podstawą dla obu poziomów certyfikacji (Foundation oraz Practitioner) jest podręcznik AgilePM Agile Project Management Handbook V2. Nic więcej nie potrzebujemy, aby samodzielnie przygotować się do egzaminów. Niestety, do tej pory wciąż nie doczekaliśmy się tłumaczenia tego podręcznika na język polski, mimo, że egzaminy Foundation są już dostępne po polsku (przetłumaczony jest jedynie glosariusz).

Wbrew powszechnie panującemu w Polsce przekonaniu, podejście do jakiegokolwiek egzaminu APMG bez uczestnictwa w akredytowanym (oficjalnym) szkoleniu jest jak najbardziej możliwe. W takim przypadku należy zarejestrować się na egzamin w ramach polskiego wydziału British Council.

PMI Agile Certified Practitioner (PMI-ACP)

Dla wielu Project Management Institute wciąż kojarzy się z tradycyjnym zarządzaniem projektami, certyfikacją PMP oraz PMBOK Guide, jednak PMI również posiada certyfikację z obszaru Agile. Celem włączenia certyfikacji PMI Agile Certified Practitioner do systemu certyfikacyjnego PMI jest między innymi promocja Agile w dziedzinach innych niż IT, skąd się wywodzi.

Egzamin PMI-ACP wymaga dogłębnego zrozumienia filozofii Agile. Oczekuje myślenia oraz logiki, a nie opanowania formułek i definicji na pamięć. Egzamin wyróżnia się również dość szerokim zakresem koniecznej do opanowania wiedzy. Podchodząc do testu należy poznać na poziomie teoretycznym Scrum, Kanban, XP, Lean, DSDM, TDD, ATDD oraz inne podejścia zwinne.

W mojej opinii najlepszym sposobem, aby samodzielnie przygotować się do egzaminu jest książka Mike’a Griffithsa – PMI-ACP Exam Prep (sama nazwa czytelne pokazuje przeznaczenie książki). Do tego jako uzupełnienie The Scrum Guide oraz pozycje nt. Kanban i eXtreme Programming (XP). Warto pamiętać, że egzamin nie sprawdza głębokiej wiedzy z konkretnych metod.

Dodatkowo certyfikacja PMI-ACP wymaga doświadczenia praktycznego: 1500 godzin doświadczenia Agile oraz 2000 godzin doświadczenia w zarządzaniu projektami. Pełen zestaw wymaganego doświadczenia dostępny jest pod adresem: www.pmi.org.

Disciplined Agile Delivery (DAD)

Kolejną wyróżniającą się, ale mniej znaną w Polsce, metodą zwinnego zarządzania jest Disciplined Agile Delivery (DAD) autorstwa Scotta Amblera (IBM). Metoda została opracowana z myślą o większych organizacjach, korporacjach, które doceniają znaczenie standaryzacji oraz architektury korporacyjnej. Widać to między innymi poprzez liczbę ról oraz odwołania do programów i portfela inwestycyjnego, jak również wielu wzmianek na temat architektury rozwiązania. Co za tym idzie jest to metoda, która aspiruje do bycia zestawem dobrych praktyk przy wdrażaniu Agile na poziomie całej organizacji.

Certyfikacja DAD podzielona jest na 4 poziomy: White Belt, Yellow Belt, Green Belt, Black Belt. Certyfikację możemy rozpocząć od poziomu White lub Yellow. Poziom White otrzymamy niemalże automatycznie po uczestnictwie w akredytowanym szkoleniu DA101 lub DA104. Poziom Yellow wymaga zdania egzaminu online, do którego możemy przygotować się samodzielnie (szkolenie nie jest wymagane). W przypadku samodzielnej nauki, najważniejszą pozycją książkową jest Disciplined Agile Delivery: A Practitioner's Guide to Agile Software Delivery in the Enterprise.

Poziom Yellow wymaga dwóch lat doświadczenia w stosowaniu DAD oraz referencji z dwóch projektów prowadzonych według DAD. Na najwyższy poziom Black wymagane jest pięć lat doświadczenia w DAD oraz dwa lata coachingu DAD.

Certyfikaty DAD są nowością na rynku, pojawiły się na początku 2013 roku i z uwagi na okres tylko dwóch lat istnienia oraz ich mniejszą popularność, statystyki dotyczące certyfikacji DAD nie są dostępne.

Scaled Agile Framework (SAFe)

Coraz większe uznanie, w szczególności w świecie złożonych organizacji, zdobywa framework SAFe, a wraz z nim bogaty zestaw certyfikacji. W programie certyfikacji mamy do wyboru SAFe Agilist (SA), SAFe Program Consultant (SPC), SAFe Practitioner (SP), SAFe Program Consultant Trainer (SPCT) oraz SAFe Product Manager/Product Owner (SPMPO). Wszystkie wymienione certyfikacje są w detalach opisane pod adresem: www.scaledagileacademy.com

Program certyfikacji SAFe jest bardzo obszerny i obejmuje zespoły projektowe, Scrum Masterów, Lean, architekturę Agile, przywództwo oraz zmiany w organizacji. W mojej opinii jest to jeden z bardziej dojrzałych frameworków, który wspólnie z DAD oraz LeSS należy do najpełniejszych metod wspomagających transformację organizacji w stronę zwinności.

W przypadku SAFe samodzielna nauka do egzaminu nie jest wskazana. Został on stworzony z myślą o dużych organizacjach posiadających budżet szkoleniowy i w takim przypadku nikogo nie powinien dziwić fakt, że uczestnictwo w szkoleniu jest wymagane, przed podejściem do egzaminu. Stąd też w obecność szkoleń oraz egzaminów SAFe w Polsce jest bardzo niska – pierwsze autoryzowane szkolenie SAFe odbyło się dopiero w ostatnim kwartale 2014 roku.

Agile Consortium

Na koniec warto także wspomnieć o certyfikatach oferowanych przez Agile Consortium, którego założycielem jest jeden z twórców manifestu Agile – Arie von Bennekum. Celem konsorcjum jest promowanie praktyk Agile bez przywiązywania się i promocji tylko jednej, wybranej metody Agile. Możemy posiadać wiedzę i doświadczenie w jakikolwiek metodzie Agile aby móc podejść do egzaminów oferowanych przez tą instytucję. Organizacja oferuje program certyfikacyjny o nazwie Certify to Inspire (www.certifytoinspire.com), w którym dostępne są trzy poziomy egzaminów: Foundation, Practitioner oraz Master.

Poziom Foundation opiera się na teorii Agile i nie jest specjalnie trudny do zdania. Jest to egzamin wprowadzający w formie 60 pytań jednokrotnego wyboru spośród 4 odpowiedzi.

Na poziomie Practitioner wymagane jest przesłanie konspektu (ang. synopsis) opisującego nasze praktyczne doświadczenie stosowania Agile z ostatnich 6 miesięcy wraz z aktualnym CV. Streszczenie jest analizowanie przez dwóch niezależnych audytorów i kiedy zostanie pozytywnie rozpatrzone trafiamy do trzeciego etapu – egzamin ustny, gdzie podczas szczegółowego wywiadu przeprowadzanego przez dwóch egzaminatorów opisujemy nasze doświadczenia oraz projekty Agile i bronimy przyjętych przez siebie rozwiązań i podjętych decyzji.

Ostatni, najwyższy poziom Master jest kierowany dla Agile Coachów oraz Agentów Zmian, którzy przeprowadzają całą organizację w stronę zwinności, wdrażając praktyki Agile, Lean (wliczając elementy Kanban, DevOps). Jest to bardzo rzadka i wymagająca certyfikacja liczona obecnie na świecie w zaledwie kilku sztukach.

Agile Consortium przygotowało w mojej opinii najbardziej złożony i wymagający dla kandydata proces certyfikacji. Również dlatego, że nie jest związany z zasadami konkretnej zwinnej metody. Promuje otwartość, integrację stylów i praktyk zwinnych, oczekując rozwiązania dostosowanego do potrzeb klienta.

Podsumowanie

Nie sposób w tym artykule wymienić i opisać galaktykę certyfikacji Agile. Pominąłem wiele organizacji certyfikujących, między innymi: ScrumStudy, International Scrum Institute, International Consortium for Agile (ICAgile), Agile Certification Institute. Nie zostały także przedstawione certyfikacje z tematów powiązanych takich jak: KanBan, Lean IT, DevOps oraz Rugged DevOps. Podobnie jak w latach 90-tych toczyły się spory o najbardziej wszechstronną notację do modelowania systemów IT, tak dziś trwają dyskusje w obszarach wdrażania kultury Agile na przestrzeni całej organizacji (tzw. skalowanie Agile).

Osobiście uważam, że bez względu na nasze personalne predyspozycje, powinniśmy poznać jak najwięcej metod Agile, aby mieć jak najszerszy obraz tego, jak wygląda rynek. Powinniśmy zaszczepić w sobie dyscyplinę nieustannej, ciągłej nauki, aby certyfikat był jedynie przystankiem na zawodowej drodze, a nie celem samym w sobie. Wybierając certyfikacje kierujmy się dojrzałą i przemyślaną decyzją. W praktyce bądźmy otwarci i kreatywni, łączmy dyscypliny i metody Agile w celu uzyskania jak najlepszego efektu.

Warto pamiętać o tym, że żadna certyfikacja nie jest świętym Graalem. Nowy tytuł nie zrobi z nas lepszych kierowników projektów, Scrum Masterów czy Właścicieli Produktów, a jedynie może nam w tym pomóc. Zwinne praktyki powinny naturalnie wejść nam w krew, kiedy zaczniemy je stosować w codziennych projektach. Charakteryzujące je logika, zdrowy rozsądek oraz naturalność są bardzo widoczne we wszystkich ich aspektach.

Patrzmy również z pewną dozą dystansu na listy korzyści płynących z certyfikacji, dołączone do agend szkoleń przygotowujących do egzaminów. Zostały one skrzętnie opracowane przez działy sprzedaży firm szkoleniowych. Takie szkolenia w swoim przeznaczeniu mają nas nauczyć jak zdać egzamin, a nie praktyki zarządzania. I nic w tym złego, po prostu faktem jest, że mają czytelnie określony cel.

Pamiętajmy, że ocena naszej wartości jako dobrego kierownika projektów będzie się bardziej koncentrowała na naszej pasji, osobowości, zaangażowaniu, inteligencji emocjonalnej, kreatywności, ciekawości, dociekliwości, doświadczeniu i umiejętnościach twardych, a w dalszej kolejności na zdobytych certyfikatach.

Natomiast jeśli znajdziemy się w roli zatrudniających – zamiast o certyfikaty pytajmy o doświadczenie i wnioski, o to, czy dana osoba dostrzega słabości i niedoskonałości konkretnych metod, gdzie widzi miejsce na ich poprawę, w jaki sposób dostosowałaby je do warunków konkretnego projektu czy firmy? Czy tworzy coś w wybranym temacie (blog, artykuły, webinaria, podcasty, filmy), czy i w jaki sposób dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem?

Agile to dyscyplina i dobre nawyki, nowy tytuł nie zmieni tego z dnia na dzień. Parafrazując „Misia” – „Dajcie spokój z Tym ministrem, Product Owner teraz jestem”.

W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszam do kontaktu. Kontakt nic nie kosztuje, a pomaga w podjęciu decyzji, którą drogę certyfikacji wybrać, dla siebie czy swojej firmy.

Autor: Mirosław Dąbrowski

PMI^®, PMP^®, CAPM^®, PMI-ACP^®, PgMP^®, PfMP^®, PMI-RMP^®, PMBOK^® Guide are registered marks of the Project Management Institute, Inc.
PMI^® Registered Education Provider logo is registered mark of the Project Management Institute, Inc.

Czym jesteś zainteresowany?
Email:
Nr tel:
Imię i nazwisko:
Treść wiadomości