Jesteśmy firmą koncentrującą się na specyficznych potrzebach naszych klientów. Naszym priorytetem jest wybór jak najlepszych rozwiązań zapewniających podniesienie efektywności działania organizacji klienta.
Firma WHITECOM Sp. z o. o. korzysta z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju 2.0.
Więcej informacji
Konsultanci – receptą na bolączki organizacji? |
Wiele organizacji korzysta z usÅ‚ug zewnÄ™trznych konsultantów w rozmaitych obszarach swojej dziaÅ‚alnoÅ›ci, od wsparcia bieżących procesów biznesowych po realizacjÄ™ kluczowych projektów. Na rynku istniejÄ… liczne firmy wyspecjalizowane w wynajmie programistów, analityków rozmaitych specjalizacji, kierowników projektów czy zwykÅ‚ych pracowników biurowych, które dziaÅ‚ajÄ… nieomal jak agencje poÅ›rednictwa pracy.
Gdzie leży sens wynajmu konsultantów i jakÄ… korzyść uzyskuje organizacja z pÅ‚acenia firmie trzeciej za pracownika, którego mogÅ‚aby równie dobrze zatrudnić sama, bez marży poÅ›rednika?
W jednej z wiodÄ…cych firm ubezpieczeniowych na polskim rynku zaczęły pojawiać siÄ™ problemy z terminowoÅ›ciÄ… realizacji projektów. Coraz wiÄ™ksze opóźnienia zaczęły wystÄ™pować we wszystkich projektach prowadzonych przy wykorzystaniu zasobów IT. Po dogÅ‚Ä™bniejszym zbadaniu sprawy okazaÅ‚o siÄ™, że przyczynÄ… nie byÅ‚y problemy techniczne, czy brak odpowiednich kompetencji w organizacji – w projektach nie byÅ‚o komu pracować.
PoczÄ…tkowo uznano, że należy zatrudnić dodatkowych pracowników. Przeprowadzono wiÄ™c rekrutacjÄ™, departament IT powiÄ™kszyÅ‚ siÄ™ o kilkunastu nowych specjalistów, ale postÄ™py w projektach nadal szÅ‚y w żóÅ‚wim tempie. Wykluczono problem iloÅ›ci zasobów, niemniej nadal coÅ› blokowaÅ‚o ich dostÄ™pność. Problemem okazaÅ‚ siÄ™ proces zasobowania, a raczej jego brak: kierownik projektu dogadywaÅ‚ siÄ™ z konkretnym specjalistÄ…, aby ten pracowaÅ‚ w jego projekcie, specjalista uzgadniaÅ‚ to ze swoim przeÅ‚ożonym, i na jakÄ…Å› część etatu szedÅ‚ pracować w projekcie.
Takie podejÅ›cie byÅ‚o zupeÅ‚nie wystarczajÄ…ce w przypadku niezbyt rozchwytywanych pracowników, ale kiedy konieczne byÅ‚o uzyskanie wsparcia kogoÅ› doÅ›wiadczonego i dobrego w swoim fachu, to zaczynaÅ‚y siÄ™ kÅ‚opoty. Konflikty przy „zasobowaniu” pozostawaÅ‚y bez rozwiÄ…zania ponieważ nikt nie byÅ‚ za nie odpowiedzialny, wiÄ™c kiedy dwóch kierowników projektów potrzebowaÅ‚o mieć w swoich zespoÅ‚ach jednego specjalistÄ™ (najlepiej na caÅ‚y etat), to eskalowali problem do swoich przeÅ‚ożonych. PrzykÅ‚adowy programista pracowaÅ‚ wiÄ™c tydzieÅ„ w jednym projekcie, a kiedy eskalacja odniosÅ‚a skutek, to odrywano go od niedawno rozpoczÄ™tych zadaÅ„ i kazano pracować w drugim projekcie. NastÄ™pnie miaÅ‚a miejsce eskalacja na kolejny poziom struktury organizacyjnej, kolejna zmiana miejsca pracy, a po kilku takich eskalacjach pracownik już zupeÅ‚nie nie wiedziaÅ‚ dla kogo i kiedy pracuje, i jaka jest jego rola w organizacji. Problem dostÄ™pnoÅ›ci konkretnej osoby do projektów osiÄ…gaÅ‚ nierzadko poziom zarzÄ…du, gdzie dominowaÅ‚ caÅ‚e posiedzenia, w trakcie których konflikt o zasoby przybieraÅ‚ formÄ™ karczemnej awantury.
Sytuacja trwaÅ‚a miesiÄ…cami, i nic nie pozwalaÅ‚o na jej zmianÄ™. Wdrożenie procesu zasobowania nie byÅ‚o na rÄ™kÄ™ nikomu, poza szeregowymi pracownikami – nikt powyżej nie chciaÅ‚ ustÄ…pić pola, umożliwiajÄ…c decydowanie o przydziale zasobów jakiemuÅ› niezależnemu ciaÅ‚u. Najlepsi specjaliÅ›ci zaczynali stopniowo odchodzić z organizacji, gdyż istniejÄ…ca sytuacja bardzo ich demotywowaÅ‚a, uniemożliwiaÅ‚a normalnÄ… pracÄ™ i rozwój, a także psuÅ‚a relacje z kierownictwem i wspóÅ‚pracownikami.
Sposobem na zwalczenie skutków nieefektywnej polityki organizacji w dziedzinie zasobowania byÅ‚o wynajmowanie konsultantów do projektów. Z punktu widzenia kierowników projektów konsultanci byli doskonaÅ‚ym rozwiÄ…zaniem – doÅ›wiadczeni, certyfikowani w wielu obszarach pracownicy odpowiadajÄ…cy tylko przed nimi, odpowiednio zmotywowani i niemal zupeÅ‚nie niewrażliwi na nastroje panujÄ…ce w organizacji. OczywiÅ›cie, byÅ‚ to dla firmy dodatkowy koszt, ale przynajmniej prace szÅ‚y do przodu. W pewnym momencie wiÄ™kszość projektów IT byÅ‚o realizowanych gÅ‚ównie siÅ‚ami konsultantów. Ich wysoki koszt najpewniej wymusi na organizacji zmianÄ™ podejÅ›cia do kwestii zarzÄ…dzania zasobami, niemniej konsultanci umożliwili realizacjÄ™ projektów zapewniajÄ…cych organizacji zyski.
Organizacje ze wszystkich sektorów gospodarki kupujÄ… konsultantów również do wsparcia bÄ…dź realizacji procesów biznesowych. W tym również pewien bank w znacznym stopniu korzystajÄ…cy z usÅ‚ug konsultantów. Kiedy w 2008 roku rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ kryzys gospodarczy, uzyskaÅ‚ on nagrodÄ™ potwierdzajÄ…cÄ… wzorowÄ… politykÄ™ personalnÄ… firmy, w Å›cisÅ‚ym finale pokonujÄ…c konkurentów z tej samej branży. ByÅ‚ to prawdopodobnie jedyny bank, który nie zwolniÅ‚ z powodu kryzysu żadnego etatowego pracownika.
Sukces polityki HR nie byÅ‚ jednak spowodowany jakÄ…Å› szczególnÄ… troskÄ… o pracowników. Kiedy inne firmy zwalniaÅ‚y swoich ludzi, aby ograniczyć koszty, bank ten zakoÅ„czyÅ‚ umowy na wynajem znacznej części konsultantów, gdyż byÅ‚o to zdecydowanie prostsze, i przede wszystkim taÅ„sze, niż zwalnianie pracowników etatowych. Konsultanci (a raczej ich praca) wynajmowani sÄ… w oparciu o kodeks cywilny, który jest – mimo wszystko – dużo mniej skomplikowany od prawa pracy.
Organizacja korzystajÄ…ca z usÅ‚ug konsultantów musi martwić siÄ™ w zasadzie tylko o to, czy ma z czego pÅ‚acić faktury. Nie sÄ… to peÅ‚noprawni pracownicy, wiÄ™c nie otrzymujÄ… benefitów, takich jak dodatkowa, darmowa opieka medyczna, karta Multisport, sÅ‚użbowe auto, a nierzadko również telefon sÅ‚użbowy czy laptop. O to wszystko musi zatroszczyć siÄ™ firma, która wynajmuje go np. do projektów w innych organizacjach.
Popularyzacja tej formy zatrudnienia wynika z coraz bardziej zaostrzajÄ…cych siÄ™ rygorów prawa pracy. RosnÄ…ca pÅ‚aca minimalna, ograniczone możliwoÅ›ci zwalniania pracowników, ubezpieczenia, czy rosnÄ…ce podatki sÄ… powodami, przez które bariery wejÅ›cia na rynek pracy staje siÄ™ coraz wyższe. Pracowników coraz trudniej jest zwolnić, a wiÄ™c coraz trudniej zatrudnić. KorzystajÄ… z tego firmy Å›wiadczÄ…ce usÅ‚ugi wynajmu zasobów ludzkich: okazuje siÄ™, że sama możliwość zwolnienia osoby w niemal dowolnym momencie jest na tyle cenna, że w licznych przypadkach dla organizacji wygodniejsze jest wynajÄ™cie niewyspecjalizowanego konsultanta, niż zatrudnienie nowej, niedoÅ›wiadczonej osoby, i to nawet, jeÅ›li koszt w tym drugim przypadku jest niższy.
Sytuacja wyglÄ…da zgoÅ‚a inaczej, kiedy przyjrzymy siÄ™ tendencjom na rynku doÅ›wiadczonych konsultantów z wymagajÄ…cych obszarów, takich jak zarzÄ…dzanie projektami, czy wdrożenia systemów IT. Kompetencje takich osób sÄ… bardzo cenne, dzieÅ„ pracy waha siÄ™ od kilkuset do nawet dwóch tysiÄ™cy zÅ‚otych. W zależnoÅ›ci od charakteru pracy konsultanta stosuje siÄ™ różne kontakty: Fixed Price, kiedy wykupuje siÄ™ okreÅ›lonÄ… liczbÄ™ dniówek (np. napisanie programu), lub Time and Material, kiedy chodzi o realizowanie jakichÅ› dziaÅ‚aÅ„ do odwoÅ‚ania (np. zarzÄ…dzanie projektem).
Charakterystyczne jest, że kontrakty Time and Material w przypadku doÅ›wiadczonych konsultantów byÅ‚y znacznie bardziej popularne w „tÅ‚ustych latach” przed kryzysem z 2008 roku, niż obecnie, kiedy to wiÄ™kszość organizacji decyduje siÄ™ wÅ‚aÅ›nie na Fixed Price. Ma to sÅ‚użyć lepszej kontroli kosztów, ale jest to także element motywujÄ…cy konsultanta do wydajnej pracy – gdyż zapÅ‚atÄ™ otrzyma dopiero po zrealizowaniu produktów umowy, zaÅ› w jego interesie jest, aby wykonać pracÄ™ jak najszybciej i siÄ™gnąć po kolejne doÅ›wiadczenia.
I tak np. projekty integracji banków angażujÄ… wiele firm konsultingowych, i tym samym licznÄ… grupÄ™ konsultantów. WÅ›ród nich spotkać można analityków, kierowników projektów, programistów, testerów, pracowników PMO, czy inne osoby zapewniajÄ…ce wsparcie w projektach. Integracja jest ogromnÄ… zmianÄ… dla organizacji, stÄ…d nawet zasoby ludzkie poÅ‚Ä…czonych firm nie sÄ… wystarczajÄ…ce do realizacji wszystkich prac. O ile prawdopodobnie wiÄ™kszość kontraktów na wynajem konsultantów zostanie zakoÅ„czona po finalizacji projektu integracji, to nie należy martwić siÄ™ o przyszÅ‚ość tych osób. Na pewno nie pozostanÄ… bezrobotni - bogate doÅ›wiadczenie, praktyka i wiedza które tam zdobyli, zapewniÄ… im pracÄ™ w kolejnych projektach.
Adrian Świerczyński
PMI®, PMP®, CAPM®, PMI-ACP®, PgMP®, PfMP®, PMI-RMP®, PMBOK® Guide are registered marks of the Project Management Institute, Inc.
PMI® Registered Education Provider logo is registered mark of the Project Management Institute, Inc.